الکل متانول
متانول، متیل الکل، الکل متیلیک، کاربینول یا الکل چوب که سادهترین نوع الکلهاست با فرمول شیمیایی CH۳OH شناخته میشود. متانول از فعالیت بیهوازی گونههای زیادی از باکتریها تولید میشود و در نتیجه مقدار اندکی از بخار متانول وارد جو میشود و پس از چندین روز بهوسیله اکسیژن و با کمک نور خورشید اکسید شده به آب و دیاکسید کربن تبدیل میگردد. البته در فرایند سوختن متانول هم از نظر مواد بدست آمده چنین اتفاقی رخ میدهد ولی بسیار سریعتر. در ضمن شعله سوختن متانول بیرنگ است و باید مراقب بود تا شعله آن سبب سوختگی نشود.با این حال متانول به مراتب سمی تر از اتانول است. با تولید بیش از 20 میلیون تن در سال ، از آن به عنوان پیش ماده دیگر مواد شیمیایی کالایی از جمله فرمالدئید ، اسید استیک ، متیل ترت بوتیل اتر و همچنین میزبان مواد شیمیایی تخصصی تر استفاده می شود.
- ۲CH۳OH + 3 O۲ → ۲ CO۲ + ۴ H۲O
در سال ۱۹۲۳ شیمیدان آلمانی، «ماتیاس پیِر»، متانول را از گاز سنتز (مخلوطی از CO و H۲ که از کُک به دست میآید) تولید کرد. در این فرایند، از کروماتِ روی به عنوان کاتالیزور استفاده میشد و واکنش در شرایط سختی مانند فشار ۱۰۰۰–۳۰۰ اتمسفر و دمای حدود ۴۰۰ درجه سانتیگراد انجام میگرفت. در شیوهٔ مدرنِ تولید متانول، از کاتالیزورهایی استفاده میشود که در فشارهای پایین عمل میکنند و کارایی مؤثرتری دارند.
امروزه گاز سنتز مورد نظر برای تولید متانول مانند گذشته از زغال به دست نمیآید، بلکه از واکنش متان موجود در گازهای طبیعی تحت فشار ملایم ۱۰–۲۰ اتمسفر و دمای ۸۵۰ درجه سانتیگراد با بخار آب و در مجاورت کاتالیزور نیکل تولید میشود. CO و H۲ تولید شده، تحت تأثیر کاتالیزوری که مخلوطی از مس و اکسید روی و آلومینیوم است، واکنش داده، متانول ایجاد میکنند. این کاتالیزور نخستین بار در سال ۱۹۶۶ توسط ICI استفاده شد. این واکنش در فشار ۵۰–۱۰۰ اتمسفر و دمای ۲۵۰ درجه سانتیگراد صورت میگیرد.
روش دیگر تولید متانول، واکنش دیاکسیدکربن با هیدروژن اضافی است که تولید متانول و آب میکند.